Kodokan kata & Busen
In Nederland kennen we twee katastijlen: de Busen kata en de Kodokan kata. Het onderscheid tussen deze twee stijlen is voor de onwetende kijker nauwelijks zichtbaar. Toch is er een duidelijk verschil.
Bij de Kodokankata is de rol van de uitvoerder (Tori) en de ontvanger (Uke) even belangrijk. Dit kata gaat uit van het principe dat je met minimale inspanning, zonder kracht en met behulp van balansverstoring, een techniek uitvoert. De Kodokan kata is erkend door de IJF en EJU wordt wereldwijd beoefend.
Kata (vorm)
Kata zijn reeksen judotechnieken die in een bepaalde stijlvorm en volgens een bepaald protocol worden uitgevoerd. Kata betekent vorm of vormen. En dat zijn het ook: vastgelegde vormen om je vaardigheden, technieken, controle, souplesse of zelfverdediging te demonstreren. Kata bieden net dat beetje extra op je reguliere judotraining.
Busen
De Busenkata of Budosenmonkata daarentegen vind je alleen in Nederland. De richtlijnen uit het boek Busen Judo Kata geschreven door Chris de Korte en Edgar Kruyning vormen de basis voor deze katastijl. Deze stijl onderscheidt zich op het oog door de vrijere (minder strak geregisseerde) beweegvormen door Uke en tori.
Voor de 1e dan en hoger
Tijdens een technisch examen voor de zwarte band (1e dan) of hoger demonstreert een examenkandidaat een of meerdere kata.
Behaal je voor je danexamen minimaal honderd competitiepunten, krijg je vrijstelling voor een kata tijdens dat betreffend danexamen. Hoe dat precies werkt? Vraag het even aan je judoleraar!
De kata
Er zijn acht officiële katavormen:
1. NAGE-NO-KATA ofwel werpvormen;
2. KATAME-NO-KATA ofwel controlevormen in het grondgevecht;
3. KIME-NO-KATA ofwel technische beslisvormen (met worpen, klemmen, slagen, stoten en trappen);
4. JU-NO-KATA ofwel de vormen van souplesse;
5. KODOKAN GOSHIN-JUTSU ofwel zelfverdedigingsvormen;
6. ITSUTSU-NO-KATA ofwel de vijf vormen;
7. KOSHIKI-NO-KATA ofwel de klassieke vormen;
8. SEIRYOKU-ZENYO-KOKUMIN-TAIIKU ofwel de vormen van maximale efficiency en nationale lichamelijke opvoeding. Dit kata wordt bijna niet meer beoefend.
Buiten deze acht Kodokan kata zijn er meerdere kata ontwikkeld, waaronder het GO-NO-SEN-NO-KATA ofwel de overnamevormen. Dit kata maakt deel uit van de danexamens judo in Nederland.
Daarnaast bestaan er bijvoorbeeld nog:
Het GO-NO-SEN-NO-KATA (overnames)
Het HIKOMI-NO-KATA (Staande kanteltechnieken)
Het modern controle kata
Competitie
Het nage-no-kata, katame-no-kata, ju-no-kata, kime-no-kata en Kodokan goshin-jutsu kennen een competitievorm. Daarin strijden diverse koppels in een bepaald kata om de punten. Diegenen die de kata het meest nauwkeurig volgens de vastgelegde richtlijnen uitvoert, krijgt de meeste punten.
Het Nederlands katateam heeft al vele succesvolle koppels voortgebracht, zowel in de judokata als in de judoshow. Deze laatste is geen officieel kata, maar een echte show waarin een groep judoka’s hun technische vaardigheden op een aantrekkelijke, spectaculaire manier showen.
Kodomo kata
De Nationale Werkdgroep Jeugdkata heeft een poster ontwikkeld met uitleg van het nage-no-kata. De poster geeft de kata voor de jeugdklasse (-12 jaar) weer.